فوتبال (به انگليسي: Football) يك ورزش تيمي و محبوب‌ترين ورزش در بيشتر كشورهاي جهان است[۴] كه توسط دو تيم يازده نفره متشكل از بازيكنان فوتبال با يك توپ فوتبال بر روي چمن طبيعي يا مصنوعي با هدف گل‌زدن انجام مي‌گيرد. يازده بازيكن هر تيم شامل چند مهاجم، هافبك، مدافع و يك دروازه‌بان مي‌شوند كه توسط سرمربي در زمين چيده مي‌شوند و مانند يك سيستم عمل مي‌كنند كه سيستم فوتبال ناميده مي‌شود. امروزه بيش از ۲۵۰ ميليون فوتباليست در بيش از ۲۰۰ كشور وجود دارند.
به ادامه مطالب برويد
قدمت فوتبال به چندين سدهٔ پيش از ميلاد و به چين بازمي‌گردد كه به تدريج در يونان و روم نيز رواج‌يافت. فوتبال مدرن امروزي نيز در سال ۱۸۶۶ در مدارس انگلستان شكل‌گرفت و به تدريج گسترهٔ پراكندگي آن همهٔ جهان را زير پوشش خود قرارداد. با شكل‌گيري سازمان فيفا در سال ۱۹۰۴ و ايجاد رقابت جام جهاني فوتبال، اين ورزش بسيار گسترده‌تر شد.
طول زمين فوتبال ۹۰ تا ۱۲۰ متر و عرض آن ۴۵ تا ۹۰ متر است. فوتبال در دونيمه ۲۰ تا ۴۵ دقيقه‌اي انجام مي‌گيرد و در بازي‌هاي حذفي و رفت و برگشتي گاهي‌اوقات، وقت‌هاي اضافه و پنالتي نيز به آن افزوده مي‌گردد. فوتبال ضوابطي دارد كه قوانين فوتبال ناميده مي‌شوند و نمي‌توان بر خلاف آن‌ها عمل‌كرد. سازمان فيفا علاوه بر فوتبال، نهاد رسمي ورزش‌هاي فوتسال و فوتبال ساحلي نيز مي‌باشد و كنفدراسيون‌هاي قاره‌اي يوفا، اِي‌اِف‌سي، سي‌اِي‌اِف، كونكاكاف، كونمبول و اُاِف‌سي از زيرشاخه‌هاي فيفا هستند.
جام جهاني فوتبال از بزرگ‌ترين رويدادهاي ورزشي جهان است كه هر چهارسال يك‌بار در يكي از كشورهاي جهان روي مي‌دهد. علاوه بر اين، مسابقات بين‌المللي ديگري مانند بازي‌هاي المپيك تابستاني، جام كنفدراسيون‌ها، جام باشگاه‌هاي جهان، جام ملت‌هاي اروپا و ليگ قهرمانان اروپا نيز رايج است. ليگ‌هاي متعددي ازجمله لا ليگا و ليگ برتر انگلستان در كشورهاي مختلف به‌وجود آمده‌اند كه نوعي مسابقات داخلي محسوب مي‌شوند. فوتبال بانوان نيز از اواخر سدهٔ نوزدهم ميلادي به راه‌افتاد. فيفا ادعا مي‌كند كه وظيفهٔ محافظت بازيكنان از زورافزايي را به‌خوبي انجام مي‌دهد و فوتبال، از زورافزايي پاك است. در سال ۲۰۰۴، فيفا يك منشور اخلاقي براي اجراي بازي‌هاي جوانمردانه به‌تصويب رساند. اما در سال ۲۰۰۶، اين منشور بازنگري‌شد و منجر به تشكيل نهاد قضايي سوم فيفا شد.[۵]
واژه‌شناسي و نام
ورزش‌هاي شبيه به فوتبال در كشورهايي كه آغازگر فوتبال بودند، نام‌هاي مختلف داشت. اين بازي‌ها در چين «تسو چو»، در ژاپن «كِمَري» و در يونان و امپراتوري روم «هارپاستوم» ناميده مي‌شدند.[۶]
اصطلاح فوتبال (به انگليسي: Football) را براي نخستين‌بار مردم بريتانيا ابداع‌كردند. ريشهٔ واژهٔ فوتبال به اواخر سال ۱۸۰۰ ميلادي و از هنگامي كه اين ورزش در مدارس انگلستان راه‌اندازي‌شد، باز مي‌گردد. مقررات اين رشته ورزشي نخستين بار در سال ۱۸۶۳ در اتحاديه فوتبال انگلستان تنظيم شد و نام «اتحاديه فوتبال» (association football) هم براي تمايز اين بازي از انواع ديگر فوتبال (به ويژه راگبي فوتبال) انتخاب شد. «اتحاديه فوتبال» همچنان نام رسمي اين رشته ورزشي است و سازمان‌هاي اصلي اداره‌كننده ورزش فوتبال مثل فيفا و يوفا از اين نام در عنوان خود استفاده كرده‌اند. واژه ساكر (به انگليسي: Soccer) نيز مخففي از كلمه association همراه با پسوند انگليسي er است كه در دهه ۱۸۸۰ در انگلستان ابداع شد.[۷] امروزه در ايالات متحده آمريكا اين رشته را بيشتر ساكر مي‌نامند. در بريتانيا اين ورزش در رده‌هاي سني بزرگسالان، تا مدتي با نام ساكر شناخته مي‌شد. پس از مدتي، در ردهٔ سني ۱۸ سال براي نخستين‌بار فوتبال ناميده‌شد و اين اصطلاح به تدريج بر واژه ساكر تسلط پيدا كرد و در پايان به فوتبال تغيير نام يافت.[۸]
اين ورزش در مناطقي از جمله فرانسه، اسپانيا و آمريكاي لاتين با اصطلاح فوتبال ناميده مي‌شود. آلماني‌ها با اندكي تنوع آن را Fußball مي‌نامند.[۹]
اقتصاد و درآمد
فوتبال يكي از پردرآمدترين ورزش‌هاي جهان است. ۳۰ بازيكن فوتبال در فهرست ۱۰۰ ورزشكار پردرآمد جهان قراردارند. درآمدي كه از فوتبال به دست مي‌آيد، عبارتند از: حقوق، پاداش، جايزهٔ مالي، هزينه‌هاي ظاهري، صدور مجوز و تأييد آن. ديويد بكهام، كريستيانو رونالدو و ليونل مسي[۸۳] به ترتيب در رتبهٔ هشتمين، نهمين و يازدهمين ورزشكاران پردرآمد جهان قراردارند.[۸۴] كريستيانو رونالدو، گران‌قيمت‌ترين بازيكن فوتبال تاريخ است كه با قيمت ۹۴ ميليون يورو در سال ۲۰۰۹، از باشگاه فوتبال منچستر يونايتد به باشگاه فوتبال رئال مادريد پيوست.[۸۵][۸۶] باشگاه فوتبال منچستر يونايتد با ارزشي معادل ۲٫۲۴ ثروتمندترين باشگاه جهان است. هم‌چنين، دو باشگاه اسپانيايي رئال مادريد و بارسلونا با ارزش‌هايي معادل ۱٫۸۷ و ۱٫۳۰ ميليارد دلار، دومين و سومين باشگاه فوتبال ثروتمند جهان هستند.[۸۷] رئال مادريد، با گردش مالي بيش از ۴۲۰ ميليون يورويي در فصل ۲۰۱۲–۲۰۱۱، براي هشتمين سال پي‌درپي، عنوان ثروتمندترين باشگاه جهان را از نظر ميزان گردش مالي كسب كرد.[۸۸]
اسپانسرها يا حاميان مالي هميشه در فوتبال وجود دارند و از راه طرفداران فوتبال براي خود درآمدزايي مي‌كنند. حاميان مالي فوتبال همان‌طور كه از نامشان پيداست، هنگام مشكلات مالي تيم از تيم پشتيباني مالي مي‌كنند و تيم نيز دست‌آوردهاي آن‌ها را تبليغ مي‌كند.[۸۹] شركت آديداس يكي از پيشروهاي اسپانسري در فوتبال است كه از اين راه بازاريابي مي‌كند.[۹۰] اين شركت طرح‌ها يا آرم‌هاي خود را بر روي پيراهن تيم‌ها در معرض نمايش قرار مي‌دهند و موجب افزايش سود خود مي‌شوند. البته تيم نيز سود زيادي از اين كار مي‌برد. هم بازيكنان و هم سران باشگاه از همكاري با اسپانسرها درآمد سرشاري كسب مي‌كنند.[۹۱]
چالش‌ها و حواشي
خطا بروي بازيكن آبي اناري پوش
در فوتبال فريب داور نيز رخ مي دهد. مانند به عمد خود را به زمين انداختن، تمارض، اتلاف وقت و .... گاهي اين كارها آن‌قدر ماهرانه صورت مي‌گيرند كه داوران هم متوجه آن نمي‌شوند؛ براي نمونه، ديه‌گو آرماندو مارادونا در جام جهاني گلي با دست خود به‌ثمر رساند كه داوران متوجه آن نشدند و آن گل بعدها لقب دست خدا را بر خود گرفت.[۹۲] قانون‌گذاران فوتبال تاكنون با فريب خود را به زمين انداختن را ناديده‌گرفته و تصميم جدي دربارهٔ آن نگرفته‌اند.[۹۳] جيم بويس، معاون رئيس فيفا سپ بلاتر، مي‌گويد:«با فريب خود را بر زمين انداختن، سرطان فوتبال است و بازيكناني كه اين كار را انجام مي‌دهند، گناه‌كار و مجرم محسوب مي‌شوند.»[۹۴] اتلاف وقت يكي از راهبردهاي تيم براي كسب نتيجه‌اي مطلوب در مسابقه است و تيمي كه استفاده از راهبردهاي قانوني را بي‌فايده مي‌داند، به اين كار روي مي‌آورد. جايگزين‌كردن بازيكنان در اواخر بازي، وانمودكردن آسيب‌ديدن بازيكنان، تأخير در انجام ضربات آزاد و پرتاب‌ها و گرفتن و ضربه‌زدن توپ توسط دروازه‌بانان از جمله كارها براي اتلاف وقت مسابقه است. بازيكنان اغلب توپ را به پرچم گوشهٔ زمين كنار نقطهٔ كرنر مي‌برند و اندكي از وقت باارزش بازي را تلف مي‌كنند.[۹۵]
فيفا ادعا مي‌كند كه وظيفهٔ محافظت بازيكنان از زورافزايي را به‌خوبي انجام مي‌دهد و فوتبال عاري از زورافزايي است. فيفا قوانين سختگيرانه‌اي را براي مبارزه و كنترل زورافزايي وضع‌كرده و در اين راه سازمان جهاني مبارزه با زورافزايي نيز فيفا را ياري مي‌كند. سالانه تعداد بازيكناني كه زورافزايي مي‌كنند، با نوساناتي همراه‌است و گاه اين تعداد افزايش و گاه كاهش مي‌يابد. فيفا هرسال از بازيكنان آزمايش زورافزايي مي‌گيرد و گاهي ممكن‌است به‌طور ناگهاني بازيكنان تيمي را كه مشكوك به زورافزايي است، مورد آزمايش زورافزايي قراردهد.[۹۶] برخي از چالش‌ها و حواشي مهم ديگر فوتبال عبارتند از:
توهين‌هاي نژادپرستانه: براي نمونه، در بازي ميان باشگاه فوتبال آ. ث. ميلان و ارورا پرو پاتريا ۱۹۱۹، طرفداران پاتريا به يك هافبك غنايي ميلان به نام كوين پرينس بواتنگ توهين نژاد پرستانه كردند. او نيز توپ را به سوي طرفداران پاتريا شوت‌كرد و با عصبانيت زمين را ترك‌كرد. ديگر بازيكنان و مربيان ميلان نيز به دنبال وي زمين را ترككردند.[۹۷]
عدم رعايت فيرپلي (بازي جوانمردانه): براي نمونه، يوفا از باشگاه فوتبال بايرن مونيخ به خاطر ۱۵ سال رعايت بازي جوانمردانه٬ به صورت نقدي تقدير كرد. در سپتامبر ۲۰۱۲، يوفا قوانين فيرپلي مالي را به عنوان يك قانون به اجرا درآورد و ۲۳ باشگاه را براي عدم رعايت اين قوانين جريمه‌كرد.[۹۸] فيرپلي مالي يوفا مجموعه آيين‌نامه‌ها و دستورالعمل‌هايي است كه هدف آن، بازي جوانمردانه و نظم و انضباط بيشتر است كه در سپتامبر ۲۰۰۹ به تصويب رسيد.[۹۹]
حوادث: براي نمونه، سانحه هيلسبورو در سال ۱۹۸۹ موجب مرگ ۹۶ نفر شد و در سانحه ورزشگاه هيسل، گروه بزرگي از طرفداران ليورپول از حصار ردشدند و ميان آن‌ها و طرفداران يوونتوس دعوايي درگرفت كه موجب مرگ ۳۲ نفر شد. يوفا نيز در پاسخ به اين كار طرفداران ليورپول را از حضور در رقابت‌هاي اروپايي تا اوايل سال ۱۹۹۰ ميلادي ممنوع‌كرد و تعدادي از طرفداران اين باشگاه نيز به‌جرم آدم‌كشي و قتل محاكمه‌شدند.[۳۸]
مافياي فوتبال: براي نمونه، مافيا و گانگسترهاي ايتاليايي با استفاده از متن‌هاي فوتبال، به زندانيان محكوم‌شده پيامك‌هاي سري مي‌زنند. دادستان‌هاي ضدمافيايي نيز به شدت با جرايم اين مافيا و گانگسترها مبارزه مي‌كنند.[۱۰۰]
فوتبال و سياست: براي نمونه، يك‌بار زدنيك زمان، سرمربي سابق باشگاه فوتبال آ. اس. رم گفت:[۱۰۱]
با وجود اين كه ما بيشتر در فوتبال بينندهٔ يك ورزش باشيم، بينندهٔ حضور سياست و تجارت در فوتبال هستيم كه اين ذهنيت تأثير بسيار بد و منفي روي مربيان و هم‌چنين بازيكنان مي‌گذارد.
خرافات و پيش‌گويي: براي نمونه، در جام جهاني ۱۹۹۸، بدن فابين بارتز، دروازه‌بان تيم ملي فوتبال فرانسه، به يك نماد موفقيت‌آميز براي فرانسه تبديل شده‌بود و تيم فرانسه عقيده‌داشت كه اگر بدن بارتز را لمس‌كنند، موفق خواهندشد. در پايان، فرانسه قهرمان جام جهاني ۱۹۸۸ شد.[۱۰۲]
به عنوان نمونه‌اي ديگر، يك هشت‌پاي پيشگوي آلماني به نام «پُل» مسابقات جام جهاني ۲۰۱۰ آفريقاي جنوبي را پيش‌گويي مي‌كرد و پيش‌گويي‌هاي او درست بود.[۱۰۳]
كنفدراسيون‌ها
نقشهٔ كنفدراسيون‌هاي قاره‌اي عضو فيفا.
كنفدراسيون بين‌المللي فوتبال (فيفا)، كنفدراسيون بين‌المللي ورزش‌هاي فوتبال، فوتسال و فوتبال ساحلي است كه در ۲۱ مه ۱۹۰۴ در پاريس، فرانسه تأسيس‌شد. تاكنون ۲۰۸ كنفدراسيون كشوري از جمله فرانسه، بلژيك، دانمارك، هلند، اسپانيا، سوئد و سوئيس عضو فيفا هستند[۱۰۴] و بيش از ۲۵۰ ميليون نفر فوتباليست در جهان وجوددارد.[۱۰۵] مقر فيفا در زوريخ، سوئيس واقع شده‌است. شش كنفدراسيون فوتبال قاره‌اي از اعضاي فيفا هستند:
آسيا: كنفدراسيون فوتبال آسيا (AFC)
آفريقا: كنفدراسيون فوتبال آفريقا (CAF)
اروپا: اتحاديهٔ فوتبال اروپا (UEFA)
آمريكاي شمالي و مركزي و كارائيب: كنفدراسيون فوتبال آمريكاي شمالي و مركزي و كارائيب (CONCACAF)
آمريكاي جنوبي: كنفدراسيون فوتبال آمريكاي جنوبي (CONMEBOL)
اقيانوسيه: كنفدراسيون فوتبال اقيانوسيه (OFC)ا[۱۰۶]
ان اف بورد يك كنفدراسيون فوتبال است كه هدف آن، سازماندهي مسابقات تيم‌ها و ملت‌هايي است كه به فيفا وابستگي ندارند. اين سازمان زير نظر فيفا و هم‌چنين يك رقيب براي اين سازمان نيست.[۱۰۷]
مسابقات محلي تا بين‌المللي
فوتبال خياباني در ونزوئلا.
فوتبال خياباني يك نوع بازي فوتبال محلي است كه تيرهاي دروازه‌هاي آن مي‌تواند آجر، سنگ و اشياء مشابه آن باشد. اين بازي‌ها در پياده‌روها، كوچه‌ها و خيابان‌ها انجام مي‌گيرند و تعداد بازيكنان تيم‌ها ۳ و بيشتر از آن است. از جمله كشورهايي كه اين بازي‌ها در آن انجام مي‌گيرد، مي‌توان به برزيل اشاره‌كرد.[۱۰۸][۱۲] رقابت‌هاي حساس فوتبال هميشه ميان دو تيم همشهري بوده‌است. براي نمونه، بازي‌هاي تيم‌هاي همشهري ليورپول با اورتون، منچستر يونايتد با منچستر سيتي و چلسي با آرسنال بسيار مهم و حساس بوده‌اند.[۱۰۹] به بازي دو تيم همشهري، شهرآورد يا دِربي مي‌گويند.
جام جهاني فوتبال بزرگ‌ترين رويداد ورزشي جهان است و تيم‌هاي ملي مردان الف از ۲۰۸ كنفدراسيون فوتبال برگزيده مي‌شوند و در اين جام شركت مي‌كنند. اين مسابقات هرچهار سال يك‌بار انجام مي‌گيرد. نخستين مسابقات جام جهاني فوتبال در سال ۱۹۳۰ برگزارشد و تاكنون به‌جز سال‌هاي ۱۹۴۲ و ۱۹۴۶ به‌علت جنگ جهاني دوم، هرچهار سال يك‌بار بر‌گزار شده‌است. اين مسابقات فعلاً در قالب ۳۲ تيم در كشور (هاي) ميزبان و در طول دوره‌اي يك‌ماهه انجام مي‌گيرد. مسابقات مقدماتي جام جهاني فوتبال براي تعيين تيم‌هاي شركت‌كننده در جام جهاني فوتبال طي سه‌سال انجام مي‌گيرد. جام جهاني فوتبال ۲۰۱۰ به ميزباني آفريقاي جنوبي، واپسين جام جهاني بود كه تيم ملي فوتبال اسپانيا قهرمان اين جام شد. جام جهاني فوتبال ۲۰۱۴ به ميزباني برزيل حدود دوسال بعد انجام خواهدگرفت.[۱۱۰] تيم‌هاي ملي برزيل، ايتاليا و آلمان به‌ترتيب با كسب ۵، ۴ و ۳ عنوان قهرماني، پرافتخارترين تيم‌هاي ملي جام جهاني فوتبال هستند.[۳۴]
رقابت‌هاي بين‌المللي فوتبال براي نخستين‌بار در بازي‌هاي المپيك تابستاني ۱۹۰۰ پاريس، فرانسه اجراشد. پس از آن، فوتبال در همه بازي‌هاي المپيك تابستاني به‌جز بازي‌هاي المپيك تابستاني ۱۹۳۲ لس‌آنجلس، ايالات متحده آمريكا اجراشد. پس از بازي‌هاي المپيك تابستاني ۱۹۹۲ بارسلونا، اسپانيا، تيم ملي فوتبال اسپانيا واپسين تيم اروپايي بود كه موفق به كسب مدال طلاي فوتبال در بازي‌هاي المپيك تابستاني شد. از بازي‌هاي المپيك تابستاني ۱۹۹۶ آتلانتا، ايالات متحده آمريكا به بعد، تنها تيم‌هاي آفريقايي و آمريكاي جنوبي موفق به كسب مدال طلاي فوتبال المپيك شدند. هم‌چنين در المپيك سال ۱۹۹۶، فوتبال بانوان به برنامهٔ المپيك افزوده‌شد. تيم ملي فوتبال بانوان ايالات متحده آمريكا چهاربار در سال‌هاي ۱۹۹۶ در آتلانتا، ۲۰۰۴ در آتن، ۲۰۰۸ در پكن و ۲۰۱۲ در لندن موفق به كسب مدال طلا شدند. بانوان آمريكا در بازي پاياني المپيك ۲۰۰۰ در سيدني، از تيم ملي فوتبال بانوان نروژ شكست‌خوردند و كسب مدال نقره نائل‌آمدند.[۱۱۱][۱۱۲]
پس از جام جهاني، جام‌هاي ملت‌هاي قاره‌ها مهم‌ترين مسابقات بين‌المللي فوتبال هستند كه توسط كنفدراسيون‌هاي هرقاره ميان تيم‌هاي ملي آن قاره بر‌گزار مي‌شود. اين مسابقات شامل: جام ملت‌هاي اروپا (يوفا)،[۱۱۳] كوپا آمريكا (كونمبول)،[۱۱۴] جام ملت‌هاي آفريقا (سي‌اِي‌اِف)،[۱۱۵] جام ملت‌هاي آسيا (اِي‌اف‌سي)،[۱۱۶] جام طلايي كونكاكاف (كونكاكاف)،[۱۱۷] و جام ملت‌هاي اقيانوسيه (اُاِف‌سي)[۱۱۸] مي‌شوند. جام كنفدراسيون‌ها يكي ديگر از جام‌هاي بين‌المللي است كه قهرمانان هرقاره با ميزبان جام جهاني فوتبال آينده و قهرمان جام جهاني گذشته در دو گروه تقسيم‌بندي مي‌شوند و به رقابت با يك‌ديگر مي‌پردازند.[۱۱۹] معتبرترين جام‌هاي بين‌المللي باشگاهي، جام‌هاي باشگاه‌هاي قاره‌ها هستند كه عبارتند از: ليگ قهرمانان اروپا (يوفا)،[۱۲۰] ليگ قهرمانان آسيا (اِي‌اِف‌سي)،[۱۲۱] جام ليبرتادورس (كونمبول)،[۱۲۲] ليگ قهرمانان اقيانوسيه (اواِف‌سي)،[۱۲۳] ليگ قهرمانان كونكاكاف (كونكاكاف)[۱۲۴] و ليگ قهرمانان آفريقا (سي‌اِي‌اِف).[۱۲۵] قهرمانان جام باشگاه‌هاي شش‌قاره در جام باشگاه‌هاي جهان به رقابت با يك‌ديگر مي‌پردازند.[۱۲۶] ان اف بورد هر دوسال يك‌بار، مسابقاتي ميان ۲۷ عضو خود بر‌گزار مي‌كند كه جام جهاني ويوا ناميده مي‌شود و يكي از اعضاي ان اف بورد، ميزبان جام است. اين جام زير نظر فيفا نيست.[۱۲۷]
مسابقات داخلي، ليگ‌ها و باشگاه‌ها
در اوايل سال ۱۹۳۰ ميلادي، ليگ‌هاي مختلفي در كشورهاي مختلف جهان به‌وجود آمدند.[۳۹] ليگ‌هاي فوتبال درآمدزايي بالايي دارند؛ اما گاهي‌اوقات ممكن‌است كه باشگاه‌ها نه‌تنها هيچ سودي‌نكنند، بلكه ضرر نيز بكنند. در فصل ۰۷–۲۰۰۶ ليگ برتر فوتبال انگلستان، حقوق باشگاه‌ها ۱۳% افزايش‌يافت. (متوسط افزايش بايد ۱۱% باشد.) ليگ‌ها مقدار زيادي از درآمدهاي خود را صرف پخش بازي‌هايشان در راديو و تلويزيون مي‌كنند.[۱۲۸]
از معروف‌ترين و بهترين ليگ‌هاي فوتبال جهان مي‌توان به لا ليگا (اسپانيا)، ليگ برتر انگلستان، سري آ (ايتاليا)، ليگ ۱ (فرانسه)، بوندس‌ليگا (آلمان)، ليگ برتر فوتبال هلند، ليگ برتر فوتبال روسيه، ليگ برتر فوتبال برزيل، دستهٔ برتر فوتبال آرژانتين و دستهٔ برتر فوتبال مكزيك اشاره‌نمود.[۱۲۹]
در سال ۲۰۰۰ فيفا فهرستي از موفق‌ترين باشگاه‌هاي قرن بيستم منتشر كرد. در اين فهرست باشگاه فوتبال رئال مادريد در صدر قرار گرفت و باشگاه‌هاي منچستر يونايتد، بايرن مونيخ و بارسلونا در رده‌هاي بعدي قرار گرفتند.[۱۳۰]
باشگاه فوتبال كورينتيانس برزيل نخستين باشگاه غيراروپايي است كه چندين‌بار قهرمان جام باشگاه‌هاي جهان شده‌است. كورينتيانس، باشگاه فوتبال چلسي را در مسابقهٔ پاياني جام باشگاه‌هاي جهان در سال ۲۰۱۲ با نتيجهٔ ۰–۱ شكست‌داد و مجدداً قهرمان اين جام معتبر شد.[۱۳۱] باشگاه فوتبال رئال مادريد توسط فيفا به‌عنوان بهترين باشگاه فوتبال سده بيستم ميلادي شناخته شده‌است.[۱۳۲]
فوتبال بانوان
مسابقه فينال فوتبال زنان المپيك ۲۰۱۲ لندن بين دو تيم ژاپن و ايالات متحده آمريكا - ۱۰ اوت ۲۰۱۲
نخستين بازي فوتبال بانوان در سال ۱۸۹۵ در انگلستان انجام‌گرفت كه در آن بازي لندن شمالي با نتيجهٔ ۱–۷ لندن جنوبي را شكست‌داد. در سال ۱۹۲۰، نخستين بازي بين‌المللي فوتبال بانوان انجام‌گرفت كه در آن بازي باشگاه فوتبال بانوان ديك كر و تيم ملي فوتبال بانوان فرانسه صورت‌گرفت كه فرانسه ۰–۲ شكست‌خورد. در همين سال، بيشترين تماشاگر فوتبال بانوان (۵۳٬۰۰۰ تماشاگر) تاكنون به تماشاي بازي باشگاه فوتبال بانوان ديك كر و باشگاه فوتبال بانوان اس‌تي هلن نشستند. تيم بانوان ديك كر در اين بازي ۰–۴ پيروزشد.[۱۳۳]
هرچند كه فوتبال بانوان در سده بيستم ميلادي و امروزه به محبوبيت‌هاي بسياري دست پيداكرده‌است، هميشه زير سايه فوتبال مردان بوده و بانوان بر اين باورند كه فوتبالشان بايد با فوتبال مردان برابر باشد. اين رويداد كه ورزش مردان و بانوان برابر باشد، احتمال‌دارد به‌زودي در ورزش‌هايي مانند هندبال، واليبال و تنيس رخ‌دهد، اما اين رويداد در فوتبال غيرممكن به‌نظر مي‌رسد. يكي از بزرگ‌ترين مشكلات فوتبال بانوان روحيهٔ خشونت‌آميز آن است؛ به‌ويژه هنگامي كه قواعد و قوانيني براي فوتبال تعريف نشده‌بود. حتي امروزه، با همه قوانين عادلانهٔ بازي اين مشكل به‌طور كامل حل نشده‌است. با شكل‌گيري اتحاديه فوتبال انگلستان در سال ۱۸۶۳، مجموعهٔ قوانين استانداردسازي‌شدند و خشونت در زمين ممنوع‌شد.[۱۳۴] هم‌اكنون تيم ملي فوتبال بانوان ايالات متحده آمريكا در رتبهٔ يك تيم‌هاي ملي فوتبال قراردارد.[۱۳۵] در المپيك سال ۱۹۹۶، فوتبال بانوان به برنامهٔ المپيك افزوده‌شد. تيم ملي فوتبال بانوان ايالات متحده آمريكا چهاربار در سال‌هاي ۱۹۹۶ در آتلانتا، ۲۰۰۴ در آتن، ۲۰۰۸ در پكن و ۲۰۱۲ در لندن موفق به كسب مدال طلا شدند. بانوان آمريكا در بازي پاياني المپيك ۲۰۰۰ در سيدني، از تيم ملي فوتبال بانوان نروژ شكست‌خوردند و كسب مدال نقره نائل‌آمدند.[۱۳۶][۱۳۷]
فوتبال جانوران
چندين جانور بازي با توپ را بسيار دوست‌دارند كه از اين ميان مي‌توان به خوكها، فيلها، پنگوئنها و ميمونها اشاره‌نمود. بسياري از آن‌ها در جام جهاني ۲۰۱۰ نيز فوتبال بازي كرده‌اند.[۱۳۸] هم‌چنين جانوراني مانند گربه، كركس، هشت‌پا، موش و سگ در حال فوتبال بازي‌كردن ديده شده‌اند.[۱۳۹] شيوهٔ فوتبال بازي‌كردن جانوران متفاوت است. پنگوئنها توپ را ميان دو پاي خود قرار مي‌دهند و به صورت مرغابي حركت مي‌كنند. كانگوروها توپ را ميان دو پاي خود قرار مي‌دهند و مي‌پرند. شيرهاي دريايي توپ را به هوا پرتاب مي‌كنند و تلاش مي‌كنند كه آن را با سر خود نگه‌دارند. خرچنگها بر روي زمين نشسته و دست‌وپا مي‌زنند و توپ را با استفاده از پاهاي خود كم‌كم پيش مي‌برند. لاك پشتها نيز با پاهاي كوتاه خود توپ را كم‌كم پيش مي‌برند.[۱۴۰]
مسابقهٔ فوتبال فيلها سالانه تماشاگران بسياري را در نپال جمع مي‌كند. مربيان بر فيلها سوار هستند و با راهنمايي آن‌ها، فيلها توپ را با خرطوم و پاهاي خود كم‌كم پيش مي‌برند و گل‌هايي را نيز به ثمر مي‌رسانند و تماشاگران به تماشاي بازي آن‌ها مي‌نشينند.[۱۴۱] تماشاگران بسياري از سراسر جهان براي ديدن فوتبال فيلها وارد نپال مي‌شوند؛ به طوري كه در سال ۲۰۱۰، حدود ۶۰۰٬۰۰۰ تماشاگر به تماشاي فوتبال فيلها نشستند.[۱۴۲]
انواع فوتبال
فوتسال يكي از ورزش‌هاي مهم درون سالني فوتبال است.
بازي‌ها و ورزش‌هاي متفاوتي وجود دارند كه از تبار فوتبال هستند و نوعي از فوتبال محسوب مي‌شوند. از اين بازي‌ها و ورزش‌ها مي‌توان به فوتبال پنج‌نفره، فوتسال، فوتبال ساحلي، فوتبال سالني، فوتبال خياباني، فوتبال آزاد و فوتبال پارالمپيك (فوتبال معلولان) اشاره نمود.[۱۴۳]
يك فوتبال دستي
فوتبال پنج‌نفره يكي از انواع فوتبال است كه توسط كنفدراسيون بين‌المللي ورزشي نابينايان و با استفاده از قوانين فيفا اداره مي‌شود.[۱۴۴] فوتسال يكي از ورزش‌هاي مهم درون سالني فوتبال است و منشأ شكل‌گيري آن به‌سال ۱۹۳۰ در كشور اروگوئه بازمي‌گردد.[۱۴۵] فيفا ورزش فوتبال ساحلي را با استفاده از مسابقات، دوره‌هاي آموزشي و ديگر اقدامات پيشرو به‌منظور تشويق مردم در سراسر جهان ترويج و سازماندهي كرده‌است.[۱۴۶] فوتبال سالني نيز نوعي فوتبال است كه دوتيم شش‌نفره بر روي چمن مصنوعي هاكي اجرا مي‌كنند.[۱۴۷] فوتبال آزاد يك نوع فوتبال هنري و خلاقانه‌است كه براي انجام آن فقط به يك توپ نياز است.[۱۴۸] فوتبال پارالمپيك نيز نوعي فوتبال است كه مخصوص معلولان است و توسط فدراسيون بين‌المللي ورزشي معلولان طبق قوانين فيفا اداره مي‌شود.[۱۴۳] فوتبال پارالمپيك براي معلولاني كه ناتواني جسمي دارند و نمي‌توانند مانند بازيكنان فوتبال عادي فوتبال بازي‌كنند، درست شده‌است.[۱۴۹] فوتبال هفت‌نفره از انواع ديگر فوتبال است كه با استفاده از قوانين فيفا انجام مي‌گيرد و در بازي‌هاي پارالمپيك نيز انجام مي‌شود.[۱۵۰]
فوتبال دستي يكي از بازي‌ها و ورزش‌هاي مربوط به فوتبال است كه ميان دو يا چند نفر انجام مي‌گيرد و داراي ۸ ميلهٔ افقي (۴ ميله براي هر بازيكن) است. آدمك‌هايي به ميله‌ها وصل شده‌اند كه با حركت طولي ميله‌ها، آن‌ها به توپ ضربه مي‌زنند و گل‌زني مي‌كنند.[۱۵۱]
راگبي يكي از انواع فوتبال است كه هر تيم ۱۵ بازيكن (در اتحاديهٔ راگبي) يا ۱۳ بازيكن (در ليگ راگبي) در زمين‌دارد و با توپي بيضي‌شكل (تخم‌مرغي‌شكل) انجام مي‌شود. هردو اتحاديه و ليگ راگبي از سبك فوتبال ريشه گرفته‌شده و در مدرسهٔ راگبي انگلستان بازي مي‌شده‌است. اين بازي براي نخستين‌بار توسط ويليام وب اليس در مدرسهٔ راگبي انگلستان انجام‌گرفت.
- شنبه ۰۴ مرداد ۹۳ | ۱۰:۳۶
- ۲,۸۸۵ بازديد
- ۰ نظر
سيستم هاي بازي در فوتبال
سيستم ۳-۳-۴ چهار دفاع-سه هافك-سه مهاجم
سيستم wm
سيستم سوئيپر در فوتيال
سيستم با تركيب ۵ – ۳ -۲ هرمي, مدل متدو و دانبي
سيستم ۱-۶-۳ سه دفاع-شش هافك-يك مهاجم